O co chodzi z tymi dystrybucyjnymi zmowami cenowymi? Vol. 5. Marka i niekonwencjonalne argumenty przeciwko legalności dystrybucyjnych porozumień cenowych.

Wracamy do cyklu wpisów o ekonomii wertykalnych porozumień cenowych. W ostatnim, czwartym, wpisie z tego cyklu (http://powiesczatrzygrosze.com/2013/01/27/o-co-chodzi-z-tymi-dystrybucyjnymi-zmowami-cenowymi-vol-4-konwencjonalne-argumenty-przeciwko-legalnosci-dystrybucyjnych-pororozumien-cenowych/) starałem się wymienić tzw. konwencjonalne argumenty przeciwko legalności wertykalnych porozumień cenowych (tj. porozumień, w których producent narzuca swoim dystrybutorom sztywną cenę odsprzedaży). W dzisiejszym, już ostatnim wpisie, czas na argumenty, a w zasadzie argument, niekonwencjonalny, argument związany z naturą współczesnej „umarkowionej” gospodarki. Jest to według mnie argument najbliższy empirycznej rzeczywistości i najlepiej pokazujący dlaczego zalegalizowanie ustalania przez producentów sztywnych cen odprzedaży może przynieść za sobą negatywne skutki.

Wróćmy na chwilę do tradycyjnego rozumowania zwolenników legalności wertykalnych porozumień cenowych (rozumienie to przedstawione zostało we wpisach Vol. 2 i Vol. 3: http://powiesczatrzygrosze.com/2013/01/08/o-co-chodzi-z-tymi-dystrybucyjnymi-zmowami-cenowymi-vol-3-dlaczego-dystrybucyjne-porozumienia-cenowe-moga-byc-pro-a-nie-antykonkurencyjne/, http://powiesczatrzygrosze.com/2012/12/21/o-co-chodzi-z-tymi-dystrybucyjnymi-zmowami-cenowymi-vol-2-dlaczego-karanie-wszystkich-rodzajow-wertykalnych-porozumien-cenowych-jest-ekonomicznie-watpliwe/). U podnóża tego rozumowania leży przekonanie, że skoro najczęściej producent P1 konkuruje na tzw. rynku „międzymarkowym” z innym producentami, ewentualny wzrost cen produktów producenta P1 sprzedawanych przez jego dystrybutorów odzwierciedlać będzie jedynie inwestycję tego producenta w poprawę jakości dystrybucji. Tak długo jednak jak producent P1 konkuruje na rynku „międzymarkowym” z producentami P2, P3 i P4, wzrost cen producenta P1 nie będzie odzwierciedlać chęci „spijania” przez niego renty monopolistycznej i nie będzie wzrostem powyżej tzw. poziomu konkurencyjnego. Przeciwnicy bezwzględnej delegalizacji wertykalnych porozumień cenowych dopuszczają czasami zakaz takich porozumień w sytuacji, kiedy producent jest monopolistą (a tym samym w konsekwencji posiada siłę rynkową, czyli siłę nad ceną) jednak sytuacje takie będą stosunkowo rzadkie (przykładowo w praktyce UOKiK nie zdarzyła się do tej pory taka decyzja, w której kara za stosowanie wertykalnych porozumień cenowych zostałaby nałożona na monopolistę).

Co jednak, jeżeli producent P1, nawet w wypadku „konkurencji” z producentami P2, P3 i P4 posiadać będzie siłę rynkową, tj. będzie w stanie podnieść cenę powyżej poziomu konkurencyjnego nie ponosząc tym samym strat? Innymi słowy, co w sytuacji, kiedy popyt konsumentów na produkty producenta P1, nawet w sytuacji działania na rynku producentów P2, P3 i P4 będzie mało elastyczny? W takim wypadku producent ustalający ze swoimi dystrybutorami sztywne ceny detaliczne może bardzo łatwo podnieść ceny do poziomu antykonkurencyjnego.  Na powyższe wskazują niektórzy ekonomiści (np. Amerykanin Robert Steiner) twierdzący, że we współczesnej gospodarce konsumenci są na tyle przywiązani do marek poszczególnych producentów, że w większości wypadków, w sytuacji „nieznacznego, jednak odczuwalnego i trwałego wzrostu cen” (tzw. test SSNIP, ang. small but significant and non-transitory increase in price) nie zrezygnują z zakupu produktów danej marki, nawet w sytuacji, w której na rynku dostępnych będzie wiele produktów oferujących takie same „fizyczne” funkcje. Nie trzeba zresztą być fanem Naomi Klein i palić opon na szczytach grupy G8, żeby zrozumieć rolę, jaką we współczesnej gospodarce odgrywają marki. Czy naprawdę bylibyśmy w stanie zrezygnować z ulubionych butów, telefonu albo napoju kiedy ich cena wzrośnie o 5%? Niektórzy z nas, być może tak, jednak większość konsumentów zapewne nie, nie wspominając już o tym, że konsumenci są bardzo często niedoskonale poinformowani (ang. information asymmetries) i nie mają czasami nawet wiedzy o istnieniu produktów innych marek, a tym bardziej wiedzy o tym, że inne marki oferują produkty o porównywalnej jakości. Silna lojalność konsumentów do poszczególnych marek (ang. brand loyalty) w połączeniu z niedoskonałością informacji (information asymmetries) może powodować i najpewniej powoduje, że większość producentów posiada siłę rynkową nawet, jeżeli uznamy, że spotykają się oni z „międzymarkową” konkurencją. Dlaczego zatem upieramy się, żeby mówić, że Adidas konkuruje z Nike i z Reebokiem na rynku butów sportowych zamiast powiedzieć po prostu, że Adidas jest monopolistą na rynku butów sportowych marki Adidas, tak jak Nike jest monopolistą na rynku butów sportowych marki Nike? Powodem są najpewniej nasze intuicje językowe niepozwalające powiedzieć, że producent posiadający nawet silną markę i tym samym siłę rynkową nad tą marką, działa na innym rynku niż producent oferujący, z obiektywnego punktu widzenia (bo już nie z subiektywnego punktu widzenia przywiązanego do marki i niedoinformowanego konsumenta), substytucyjny produkt.

Jeżeli uznać, że większość producentów posiadających silne marki mają w istocie siłę rynkową (tyle, że boimy się jeszcze nieintuicyjnego sformułowania o „monopolu” tych producentów) „wewnątrzmarkowa” konkurencja cenowa między dystrybutorami takich producentów może skutecznie zapobiegać wzrostowi cen powyżej poziomu konkurencyjnego.  W świetle powyższych rozważań, zakaz „wewnątrzmarkowych” porozumień cenowych pomiędzy producentami i dystrybutorami staje się jak najbardziej uzasadniony. Oczywiście istnieją producenci tzw. „produktów niemarkowych” często jednak określenie to jest dużym uproszczeniem, w praktyce bardzo ciężko jednak będzie zapewne określić, jakie produkty nie posiadają przynajmniej umiarkowanie silnej marki. Dlatego też zasadą, pozwalającą na uniknięcie żmudnych postępowań administracyjnych mających określić, które produkty posiadają relatywnie silną markę, powinien być prawny zakaz dystrybucyjnych porozumień cenowych. Od zasady tej być może powinny zostać dopuszczone wyjątki w których ustalanie cen odsprzedaży służy rzeczywiście usprawnieniu dystrybucji producentów produktu o słabych markach, wyjątki te powinny jednak być bardzo wąskie i precyzyjnie określone.

Uff, tyle na temat ekonomii wertykalnych porozumień cenowych. Mam nadzieję, że rozważania zawarte w tym i w poprzednich wpisach dostarczą argumentów przed atakami „młodych gniewnych” kwestionujących sensowność dzisiejszego polskiego i europejskiego prawa dotyczącego legalności wertykalnych porozumień cenowych.

O co chodzi z tymi dystrybucyjnymi zmowami cenowymi? Vol. 4. Konwencjonalne argumenty przeciwko legalności dystrybucyjnych pororozumień cenowych.

W poprzednim wpisie  (http://powiesczatrzygrosze.com/2013/01/08/o-co-chodzi-z-tymi-dystrybucyjnymi-zmowami-cenowymi-vol-3-dlaczego-dystrybucyjne-porozumienia-cenowe-moga-byc-pro-a-nie-antykonkurencyjne/) przedstawiłem główne argumenty przeciwko karaniu wszystkich rodzajów dystrybucyjnych porozumień cenowych. Argumenty te legły u podstawie orzeczenia Sądu Najwyższego USA w sprawie Leegin. Na orzeczenie to powołują się również niektórzy polscy prawnicy, krytycznie nastawieni do praktyki Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, który bezwzględnie karze wszelkie przejawy tzw. „wertykalnych zmów cenowych”.

Posumujmy szybko poprzednie wpisy (http://powiesczatrzygrosze.com/2012/12/06/o-co-chodzi-z-tymi-dystrybucyjnymi-zmowami-cenowymi-o-praktyce-i-ekonomicznym-uzasadnieniu-scigania-przez-uokik-wertykalnych-porozumien-cenowych-vol-1/ , http://powiesczatrzygrosze.com/2012/12/21/o-co-chodzi-z-tymi-dystrybucyjnymi-zmowami-cenowymi-vol-2-dlaczego-karanie-wszystkich-rodzajow-wertykalnych-porozumien-cenowych-jest-ekonomicznie-watpliwe/ http://powiesczatrzygrosze.com/2013/01/08/o-co-chodzi-z-tymi-dystrybucyjnymi-zmowami-cenowymi-vol-3-dlaczego-dystrybucyjne-porozumienia-cenowe-moga-byc-pro-a-nie-antykonkurencyjne/ ):

 za legalnością dystrybucyjnych porozumień cenowych, w których zarówno producent, jak i dystrybutor nie posiadają znacznego udziału w rynku (udziału dającego im tzw. „siłę rynkową”) może przemawiać fakt, że takie porozumienia pozwalają poprawić jakość dystrybucji i stymulują konkurencję międzymarkową.

Czy jednak dystrybucyjne porozumienia cenowe, w których dystrybutorzy i producent nie posiadają siły rynkowej, są zawsze niewinne i niosą za sobą jedynie prokonkurencyjne, a nie antykonkurencyjne skutki? Bynajmniej, Dystrybucyjne porozumienia cenowe mogą być szkodliwe dla konkurencji (a tym samym również dla konsumentów) z wielu powodów. Poniżej przedstawię konwencjonalne ekonomiczne powody argumenty dla poparcia tezy o szkodliwości „wertykalnych zmów cenowych”, czyli argumenty przeciwko rozumowaniu ze sprawy Leegin.

1) Koordynacja cenowa pomiędzy producentami

Po pierwsze, powiada się, że dystrybucyjne porozumienia cenowe mogą ułatwiać koordynację cenową pomiędzy producentami. Co prawda sama koordynacja cenowa czyli „niezależne” (a nie powstałe w wyniku „porozumienia”) dostosowywanie cen przez  konkurentów nie jest przez przeważającą większość antymonopolowych reżimów (w tym Polsce) zakazane, jednakże skutki takiej koordynacji mogą być tożsame ze skutkami horyzontalnego kartelu.

Z poprzedniego wpisu (http://powiesczatrzygrosze.com/2012/12/21/o-co-chodzi-z-tymi-dystrybucyjnymi-zmowami-cenowymi-vol-2-dlaczego-karanie-wszystkich-rodzajow-wertykalnych-porozumien-cenowych-jest-ekonomicznie-watpliwe/ ) wiemy co prawda, że same uzgodnienie ceny pomiędzy dystrybutorami i producentem nieposiadającym siły rynkowej nie powinno mieć wpływu na konsumentów (konsumenci mogą zawsze przenieść się do alternatywnych dystrybutorów sprzedających substytutywne towary), jednakże takie uzgodnienie może ułatwiać koordynację cenową pomiędzy producentami. Jeżeli każdy z dystrybutorów producenta P1 stosuje inną cenę odsprzedaży, producentowi P2 bardzo ciężko dostosować swoją cenę do ceny producenta P1 ponieważ, po pierwsze, producent P2 nie może monitorować jednej sztywnej ceny stosowanej przez wszystkich dystrybutorów producenta P1, a po drugie sam P2 nie może wprowadzać takiej samej, sztywnej ceny dla swoich dystrybutorów. Jeżeli jednak producent P1, może ustalić sztywną cenę detaliczną stosowaną przez swoich dystrybutorów, pozostałym producentom będzie bardzo łatwo się o niej dowiedzieć oraz odpowiednio dostosować swoje ceny. Zatem, o horyzontalną koordynację cenową pomiędzy producentami  o wiele trudniej, jeżeli producenci nie są w stanie narzucić sztywnych cen swoim dystrybutorom.

2) Bariery wejścia dla nowych producentów

Po drugie, jeżeli każdy producent zacznie „inwestować” w swoją markę i poprawę jakości dystrybucji „zabezpieczoną” przez sztywne ceny detaliczne, producent taki nie będzie miał interesu w tym, żeby jego dystrybutorzy sprzedawali towary innych producentów. Bardzo często zatem ustalaniu sztywnych (lub minimalnych) cen detalicznych towarzyszyć  będzie tzw. dystrybucja wyłączna. Jeżeli zaś wszyscy hipotetyczni dystrybutorzy hipotetycznego produktu A staną się wyłącznymi dystrybutorami producentów P1, P2, P3 i P4, każdy potencjalny producent P5 chcący wejść na rynek produkcji towaru A nie będzie mógł skorzystać z istniejących dystrybutorów. Zwiększą się tym samym tzw. „bariery wejścia” na „międzymarkowy” rynek towaru A, zaś likwidacja „barier wejścia” na rynek jest tradycyjnie jednym z głównych celów polityki konkurencji.

Warto w tym miejscu wspomnieć, że dystrybucja wyłączna nawet w Polsce nie jest co do zasady nielegalna. Jednakże reżimy antymonopolowe są tradycyjnie sceptycznie nastawione do takiej dystrybucji i na pewno nie starają się jej zachęcać, właśnie z powodu wspomnianych „barier wejścia”. Wertykalne porozumienia cenowe mogą zaś stymulować taką wyłączną dystrybucję, a tym samym zwiększać bariery wejścia.

3) Porozumienie stymulowane przez dystrybutorów

Po trzecie, jak zauważa sam Sąd Najwyższy w sprawie Leegin, czasami dystrybucyjne porozumienia cenowe inicjowane są nie tyle przez producentów (w teorii, w celu stymulacji „międzymarkowej” konkurencji), co przez mniej efektywnych dystrybutorów, którzy boją się konkurencji „wewnątrzmarkowej” ze strony innych dystrybutorów tego samego towaru. W takim wypadku, gdzie wertykalna zmowa cenowa jest rodzajem ukrytego kartelu dystrybutorów nadzorowanym niejako przez producenta,  przedstawione w poprzednim wpisie uzasadnienie dla wertykalnych porozumień cenowych (producent chcący zachęcić swoich dystrybutorów do inwestycji w markę i jakość dystrybucji), nie ma racji bytu.

Ów „argument z ukrytego kartelu dystrybutorów” ma jednak pewną znaczącą wadę. O ile bowiem, pokazuje on, że, czasami, dystrybucyjnego porozumienia cenowego nie da się wytłumaczyć chęcią poprawy jakości dystrybucji i inwestycją w markę przez producenta, to wcale argument ów nie wyjaśnia, dlaczego taki ukryty kartel dystrybutorów miałby być szkodliwy dla konsumentów. Jeżeli nawet, wpływowi ale mało efektywni dystrybutorzy (D1 i D2) producenta P1 produkującego towar T1 wymuszą na słabszych i bardziej efektywnych dystrybutorach (D3 i D4) tego producenta uczestnictwo w kartelu dystrybutorów, przy czym producent P1 nie będzie posiadał „siły rynkowej” (wysokiego udziału w rynku właściwym), to w wypadku wzrostu cen na towar T1, konsumenci będą zawsze mogli udać się do konkurencyjnych producentów P2, P3 i P4 oferujących substytutywne towary T2, iT3 i T4. Szkodę poniosą więc co prawda producent P1 oraz efektywni dystrybutorzy tego producenta (D3 i D4), którzy nie będą mogli konkurować „wewnątrzmarkowo” z mniej efektywnymi dystrybutorami (D1 i D2), jednakże nie powinno dojść do powstania zbędnej straty społecznej i szkody dla konsumentów (o zbędnej stracie społecznej, zob. http://powiesczatrzygrosze.com/2012/12/21/o-co-chodzi-z-tymi-dystrybucyjnymi-zmowami-cenowymi-vol-2-dlaczego-karanie-wszystkich-rodzajow-wertykalnych-porozumien-cenowych-jest-ekonomicznie-watpliwe/ ).

4) Czy dla polepszenia jakości dystrybucji i stymulacji konkurencji międzymarkowej konieczne są dystrybucyjne porozumienia cenowe?

Jak starałem się wyjaśnić w poprzednim wpisie (http://powiesczatrzygrosze.com/2013/01/08/o-co-chodzi-z-tymi-dystrybucyjnymi-zmowami-cenowymi-vol-3-dlaczego-dystrybucyjne-porozumienia-cenowe-moga-byc-pro-a-nie-antykonkurencyjne/), porozumienia cenowe pomiędzy producentem, a dystrybutorami mogą być motywowane chęcią polepszenia jakości dystrybucji (przykład skoczni narciarskiej). Biorąc jednak pod uwagę potencjalną szkodliwość dystrybucyjnych porozumień cenowych (zobacz punkty 1,2 i 3 powyższego wpisu) można zadać, według mnie słuszne, pytanie:

czy naprawdę producentowi do kontroli inwestycji poczynionych przez dystrybutorów (budowa skoczni) potrzebne jest ustalanie sztywnej ceny detalicznej?

To prawda, że dystrybutor A nie wybuduje skoczni, jeżeli dystrybutor B będzie jeździł na gapę na wysiłkach dystrybutora A. Producent ma jednak możliwość kontroli swoich dystrybutorów i np. wymuszenia na tych dystrybutorach równej partycypacji w inwestycji mającej na celu polepszenie jakości dystrybucji, a tym samym zapobieżenia ”efektowi gapowicza” (free riding). Producent mebli chcący aromatyzować salony meblowe swoich dystrybutorów może wypowiedzieć umowy dystrybutorom niechcącym ponosić wydatków na ową aromatyzację (w podobny sposób producent może wymusić na swoich dystrybutorach partycypację w budowie skoczni). Innymi słowy, to prawda że dystrybucyjne porozumienia cenowe mogą ułatwiać producentowi inwestycję w poprawę jakości dystrybucji i zapobiec „efektowi gapowicza”,  jednakże ta sama inwestycja jest jak najbardziej możliwa za pomocą zwykłych obostrzeń umownych bez ryzyka (zob. punkty 1,2,3) jakie niosą za sobą wertykalne porozumienia cenowe.

Tyle konwencjonalne argumenty przeciwko rozumowaniu ze sprawy Leegin. W kolejnym wpisie przedstawię argumenty mniej konwencjonalne  ale o wiele bardziej interesujące.

O co chodzi z tymi dystrybucyjnymi zmowami cenowymi? O praktyce i ekonomicznym uzasadnieniu ścigania przez UOKiK wertykalnych porozumień cenowych. Vol. 1.

Korzystając z okazji niedawnego nałożenia przez UOKiK na nieszczęsnego wydawcę komputerowych programów edukacyjnych, firmę Young Digital Planet (http://uokik.gov.pl/aktualnosci.php?news_id=10095), kary za zawarcie porozumień cenowych ze swoimi dystrybutorami, postanowiłem ten i kolejne wpisy poświęcić ekonomii porozumień dystrybucyjnych.  W poniższym wpisie w uproszczony sposób przedstawię stan prawny dotyczący antykonkurencyjności porozumień dystrybucyjnych, kolejne wpisy wędrować zaś będą po bardziej lub mniej utartych ścieżkach ekonomii.

W temacie antykonkurencyjności poszczególnych rodzajów porozumień dystrybucyjnych (jak zresztą w wielu innych aspektach polskiego prawa konkurencji) panuje wiele niedopowiedzeń, a przede wszystkim skrajnych stanowisk. Poniższy wpis ma zatem na celu przedstawienie konwencjonalnych i mniej konwencjonalnych argumentów za i przeciwko legalności poszczególnych typów porozumień dystrybucyjnych, choć, śmiem mniemać, dla części polskiej doktryny prawa konkurencji niektóre z konwencjonalnych argumentów również rzadko przychodzą do głowy.

Zacznijmy zatem od tego, jakie typy porozumień pomiędzy hipotetycznym dystrybutorem, a hipotetycznym producentem są w świetle polskiego (i co do zasady również europejskiego) prawa nielegalne? Co prawda jako taką wskazówkę znajdziemy w art. 6 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, który zawiera pewne ogólne wytyczne dotyczące zakazanych porozumień, jednak prawdziwą skarbnicą wiedzy w zakresie legalności poszczególnych rodzajów dystrybucji zawiera niedawno znowelizowane (2011) tzw. Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie wyłączenia niektórych rodzajów porozumień wertykalnych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję. W tym miejscu, z góry przepraszam za gwałt na wyszukanej naturze tego prawnego dokumentu, ale najważniejsze jego postanowienia można w uproszczeniu podsumować w poniższy sposób.

Jeżeli udział producenta (lub, co mało prawdopodobne dystrybutorów) w rynku właściwym przekracza 30% nielegalny jest praktycznie każdy rodzaj porozumienia ograniczający swobodę gospodarczą (porozumienie wyłącznej dystrybucji  podział terytorium, na którym działają dystrybutorzy, podział klientów między dystrybutorami, zakaz „aktywnej” konkurencji międzymarkowej). Natomiast, jeżeli udziały te mieszczą się poniżej 30%, zakazane są co do zasady jedynie porozumienia, w których producent ustala ze swoimi dystrybutorami cenę odsprzedaży dystrybuowanych towarów.

Jak stosowanie Rozporządzenia wygląda w praktyce? W praktyce UOKiK ściga jedynie dystrybucyjne porozumienia cenowe, a nie inne rodzaje porozumień dystrybucyjnych, w których udziały rynkowe uczestników porozumienia przekraczają 30%. To oczywiście łatwiejsze, bo nielegalne porozumienie można czasem odnaleźć przeglądając na głupiego, publikowane w internecie regulaminy nieświadomych niczego producentów. W UOKiK utarła się też praktyka, że w wypadku klauzuli ustalającej ceny pomiędzy producentem, a dystrybutorami do nałożenia kary wystarczy jedynie istnienie odpowiedniego zapisu w umowie. Nie jest konieczne ani wprowadzenie porozumienia w życie (czyli stosowania się dystrybutorów do uzgodnionych z producentem cen), ani też zdefiniowanie rynku właściwego i obliczenie udziałów w tymże rynku (za przykład niech posłuży chociażby cytat w niedawnej decyzji w sprawie Young Digital Planet: „W związku z faktem, iż porozumienie cenowe jest zakazane bez względu na udział w rynku poszczególnych stron porozumienia, nawet ewentualne uchybienia w zakresie określenia rynku i błędne przyjęcie udziału rynkowego nie mają znaczenia dla treści rozstrzygnięcia”). W praktyce więc, tak producent jak i dystrybutorzy nie umkną odpowiedzialności jeżeli ustalają ze sobą w jakikolwiek ceny odsprzedaży (pomimo tego, że polskie prawo wcale nie delegalizuje każdego cenowego porozumienia dystrybucyjnego, jak mogłaby sugerować praktyka UOKiK – to już jednak temat na osobny wpis, który wiąże się z analizą art. 8 polskiej ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów).

Z jednej strony mamy zatem UOKiK walący w biurokratyczny sposób obuchem wszystkie cenowe porozumienia bez jakiejkolwiek głębszej refleksji nad ekonomicznym uzasadnieniem tychże porozumień. Rzecz jasna poza tradycyjnym uzasadnieniem o uniemożliwieniu „wewnątrzmarkowej” konkurencji miedzy dystrybutorami i konsekwentnym wzroście cen dla konsumentów.

Z drugiej strony mamy grupę młodych, gniewnych prawników rozsianych po uniwersytetach i warszawskich kancelariach, którzy przeczytali (po angielsku!) decyzję Sądu Najwyższego USA z 2007 r. w sprawie Leegin (http://supreme.justia.com/cases/federal/us/551/06-480/), w którym to wyroku Sąd Najwyższy USA, podpierając się pracami znanych amerykańskich ekonomistów, uznał, że ustalanie cen pomiędzy producentem, a dystrybutorami nie jest w każdej sytuacji nielegalne. Co prawda, wyrok Supreme Court w sprawie Leegin nie mówi, że dystrybucyjne porozumienia cenowe są zawsze legalne, a jedynie, że nie zawsze są nielegalne, sama jednak opinia napisana jest w taki sposób, że sąd przez kilkanaście stron analizuje ekonomiczną przydatność dystrybucyjnych porozumień cenowych (co zapewne spowodowało pewną konfuzję co do rzeczywistej treści wyroku) . W związku z czym młodzi, gniewni rozsiani po uniwersytetach i warszawskich kancelariach uznali, że skoro amerykańcy sędziowie, podparci nęcącymi argumentami ekonomicznymi, „zalegalizowali” dystrybucyjne porozumienia cenowe to tym bardziej taka „legalizacja” praktycznie wszystkich (być może z wyjątkiem tych, gdzie producent lub dystrybutorzy posiadają bardzo wysokie udziały w rynku właściwym) dystrybucyjnych porozumień cenowych powinna nastąpić w Polsce (oraz w Europie). Młodzi gniewni nie zauważają jednak, że po pierwsze Supreme Court nie tyle zalegalizował wszystkie dystrybucyjne porozumienia cenowe, a jedynie porzucił delegalizację wszystkich takich porozumień (Amerykanie powiedzieliby, że Sąd Najwyższy USA wyjął w 2007 roku dystrybucyjne porozumienia cenowe spod reżymu reguły per se) oraz, że po drugie nęcące prace ekonomistów, cytowane przez Sąd Najwyższy, wywodzą się z lat osiemdziesiątych ubiegłego stulecia (amerykańskie sądy zwykle reagują z opóźnieniem na nowe trendy w ekonomii) , a od tego czasu wiele się na świecie zmieniło.

Pomiędzy dwoma ekstremami jakimi jest obuchowa praktyka UOKiK, i modne ostatnio opinie młodych, gniewnych o ekonomicznej efektywności i w konsekwencji postulowanej legalności ustalania cen odsprzedaży pomiędzy producentem  i dystrybutorami, jest jednak sporo miejsca na sensowną dyskusję o pryncypiach prawa konkurencji i ekonomii.

Ową dyskusję odbędę sam ze sobą w kolejnych wpisach.

Następny wpis mam zamiar poświęcić „konwencjonalnym” argumentom ekonomicznym „za” i „przeciwko” legalności cenowych porozumień dystrybucyjnych.  Będzie więc o, tak umiłowanych przez młodych, gniewnych, ekonomicznych argumentach ze sprawy Leegin oraz o konwencjonalnych kontrargumentach (choć dla niektórych  wyjątkowo zapalczywych  młodych gniewnych mogą być to argumenty niekonwencjonalne) przeciwko argumentacji Sądu Najwyższego USA (co warte podkreślenia, za „obaleniem” bezwzględnej nielegalności cenowych porozumień dystrybucyjnych w sprawie Leegin zagłosowało jedynie pięciu z dziewięciu sędziów).

W trzecim w kolejności wpisie mam zamiar omówić niekonwencjonalne argumenty przeciwko ekonomicznemu rozumowaniu ze sprawy Leegin; we wpisie tym, gdzie zamierzam wnieść się na poziom ekonomicznej i polityczno-prawnej abstrakcji, której nie powstydziłby się Jacek Żakowski, będzie o wadze, jaką konsumenci przykładają do „jakości”oraz „marki” towarów oraz o naturze współczesnej „umarkowionej” gospodarki.